آرمان انقلاب اسلامی تحقق تمدن نوین اسلامی است؛ این آرمان محقق نمیشود مگر به دست مجموعه ای بزرگ و متحد از انسانهای مؤمن و انقلابی. در واقع این انسانهای یک جامعه هستند که آن جامعه را میسازند و ساختار تمدنی آن را تعیین میکنند. بنابراین ما برای تحقق تمدن نوین اسلامی به انسانهای مومن و انقلابی ای احتیاج داریم که اندیشه، رفتار و کردارشان اسلامی و انقلابی باشد. تربیت چنین انسانهایی علاوه بر آموزشهای نظری (اصول عقاید، احکام و اخلاق)، نیازمند ارائه یک الگوی عملیاتی برای خودسازی و ترمیم سبک زندگی آنها میباشد؛ چرا که متاسفانه ضعف تقوا و عدم مدیریت سبک زندگی امری شایع در میان جوانان متدین است که تبعاتی چون ضعف عزم و اراده، ضعف در بصیرت و وظیفه شناسی، کاهلی و بی نظمی در انجام وظایف، مبتلا شدن به روزمرگی، عدم توجه به موقعیت حساس انقلاب اسلامی و... را به دنبال دارد.
یکی از مهم ترین پیامدهایی که ضعف در تقوا و عدم مدیریت سبک زندگی به همراه دارد، دچار شدن به شرک خفی است. متاسفانه اکثر مردم و حتی متدینین دچار شرک خفی هستند! معنای شرک خفی این است که کسی خودش را، برنامه ریزی اش را و توان مدیریتی و اجرایی اش را مهم ترین عامل در حصول نتیجه بداند و از اراده الهی غافل باشید؛ به عبارت دیگر خود را در کنار خدا صاحب اثر بداند.
متاسفانه مسئله توکل در بین اکثر متدینین در حد نظر و در حد به زبان آوردن واژه « توکل بر خدا » باقی مانده است و در عمل خبری از توکل نیست. جوانان مؤمن و انقلابی بیش از هر چیزی نیازمند توکل عملی هستند.
توکل عملی یعنی اینکه با اعتماد به این وعده الهی که « وَ مَن یَتَّقِ اللهَ یَجعَل لَه مَخرَجاً (طلاق2) و َیَرزُقهُ مِن حَیثُ لا یَحتَسِبُ و مَن یَتَوَکَّل عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسبُهُ إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمرِهِ قَدجَعَلَ اللَّهُ لِکُلِّ شَیءٍ قَدرًا» (طلاق3) و با اعتماد به این وعده که « لَیَنصُرَنَّ اللهُ مَن یَنصُرُه» (حج40)، تقوی پیشه کنید و بدانید که اگر تقوا پیشه کردید (چه در بعد فردی و چه در بعد جمعی) خدا در مشکلات راه را به شما نشان میدهد و از جایی که گمان نمیکردید به شما روزی میدهد (رزق مادی و معنوی).
خودسازی مطلوب ، وقتی صورت میگیرد که بستر آن فراهم باشد و این بستر سبک زندگی اسلامی است. تقوا یعنی عمل به دانسته ها (انجام واجبات و ترک محرمات) و احتیاط در نادانسته ها؛ کسی میتواند به دانسته های دینی اش عمل کند که سبک زندگی اش را اسلامی کرده باشد و با کاهش عوامل غفلت زا (غفلت از خدا و تکالیف دینی)، جنبه های معنوی و اخلاقی آن که غفلت زدا هستند را تقویت کرده باشد.
در آیات و روایات زیادی بر بیداری قبل از نماز صبح و خواندن نماز شب و پس از آن بیداری در بین الطلوعین تاکید شده است و این یکی از مهمترین و محوری ترین نکات در سبک زندگی اسلامی است.
پیامبر رحمت (صلوات الله) در یکی از وصیّتهای خود خطاب به امیرالمؤمنین (علیه السلام) این چنین سفارش میکنند که: «و علیک بصلاة اللیل، و علیک بصلاة اللیل، و علیک بصلاة اللیل»؛ همچنین در ذیل آیه 4 سوره ذاریات که خداوند فرموده است: «فَالْمُقَسِّماتِ أَمْرا»ً، در روایات تفسیری آمده است: «فرشتگان در هنگام بین طلوع فجر و طلوع خورشید، رزق و روزی بنی آدم را تقسیم میکنند و کسی که در آن زمان در خواب باشد رزقش را از دست میدهد. امام جواد (علیه السلام) میفرمایند: « روزی انسانها تعیین شده و تقسیم شده است ولی خداوند دارای فضلی (زیادی) است که (در قرآن) فرمود: از خدا درخواست کنید فضلش را؛ سپس فرمود: ذکر خدا (و سؤال از فضلش) بعد از طلوع فجر، تأثیرش بیش از دویدن در پی طلب رزق است». (تفسیر عیاشی: ج1، ص240، ح119)
لازمه اینکه انسان بتواند برای نماز شب بیدار شود و بدون خواب آلودگی تا طلوع به عبادت بپردازد این است که خوابش را مدیریت کند و به موقع بخوابد که این خود مستلزم مدیریت خوراک و مدیریت زمان است. بزرگان اخلاق توصیه میکنند که انسان روزانه دو وعده غذا در روز بخورد؛ صبحانه و عصرانه. این روش علاوه بر این که بر سلامتی انسان تأثیر مثبت میگذارد، موجب میشود تا انسان شامش را زودتر بخورد و بتواند زودتر و سبُکتر بخوابد و از فواید بی شمار نماز شب و بین الطلوعین بهره مند شود. این برنامه کمک شایانی به تقویت نشاط، شادابی و عزم و اراده انسان میکند.
از طرفی زمان یک عنصر حیاتی در سبک زندگی است که باید مدیریت شود. یکی از مهمترین مسائلی که در مدیریت زمان اختلال ایجاد میکند، کارها و مشکلات پیش بینی نشده ای هستند که در زندگی هر کسی پیش میآید. از نظر نگارنده، مهمترین چیزی که به رفع این چالش کمک میکند تقواست.
با توجه به آیات 2 و 3 سوره طلاق که در قبل ذکر شد میتوان چنین گفت که اگر کسی تقوا پیشه کرد و زندگی اش را برای رضای خدا مدیریت و برنامه ریزی کرد، آنگاه خداوند به واسطه تقوای او، علاوه بر اینکه به زمانش برکت میدهد، بسیاری از مشکلات زمان بر را برایش رفع خواهد کرد و یا آسان میکند و یا حتی بسیاری از مشکلات زمان بر برایش به وجود نمی آید.
و من الله التوفیق
