حدیث ثقلین چگونه دلالت بر وجود امام زمان (ع) دارد؟

پیامبر اکرم صلوات الله علیه فرمودند: «انّی تارک فیکم خلیفتین کتاب الله حبل ممدود ما بین السماء و الارض، و عترتی اهل بیتی، و انهما لن یفترقا حتّی یردا علیّ الحوض»؛ « همانا من دو جانشین را در میان شما میگذارم: کتاب خدا، ریسمان کشیده شد مابین آسمان و زمین یا مابین آسمان تا زمین، و عترتم اهل بیتم، و همانا این دو از یکدیگر جدا نمیشوند تا در کنار حوض بر من وارد شوند».

در این حدیث پیامبر اکرم صلوات الله میفرمایند: «کتاب و عترتم تا قیامت از یکدیگر جدا نمیشوند»، مطابق این گفتار اگر زمانی عدلِ کتاب که همان عترت است در روی زمین نباشد لازم میآید که این دو از یکدیگر جدا شده باشند، و این با ظاهر حدیث مخالف است.

ابن حجر مکّی میگوید: «در احادیثی که سفارش به اهلبیت علیهاسلام شده به این نکته اشاره دارد که تا روز قیامت زمین خالی از اهل بیتی که اهلیّت هدایت دارند نخواهد بود، همانگونه که کتاب عزیز چنین است. و لذا اهلبیت علیه السلام امان برای اهل زمین معرفی شده اند. و نیز در روایات آمده است: «در هر قوم و دسته ای عدولی از اهلبیت من است».

حافظ سمهودی میگوید: از این حدیث «ثقلین» استفاده میشود که هر زمان باید فردی از اهلبیت که سزاوار تمسک به اوست تا روز قیامت موجود باشد. تا امر به تمسکی که در روایت به آنها شده معنا پیدا کند، همانگونه که کتاب عزیز چنین است، و لذا اهلبیت امان اهل زمین معرفی شده اند که هرگاه از روی زمین بروند زمین نیز نابود خواهد شد. همین معنا از علامه مناوی در شرح جامع الصغیر سیوطی رسیده است.

نتیجه اینکه از حدیث ثقلین که مورد اتفاق بین شیعه و سنی بوده و از احادیث متواثر است به خوبی استفاده میشود که در هر زمان، امام معصومی از عترت پیامبر و اهلبیت معصوم علیه السلام او باید موجود باشد، امامی که اهلیّت برای اقتدا و تمسک را داشته باشد، کسیکه خود به هدایت مطلق رسیده و از ضلالت به دور است و لذا میتواند دیگران را نیز به هدایت رسانده و از مطلق ضلالت و گمراهی دور کند. چنین شخصی در این زمان غیر از حضرت مهدی عجّل الله تعالی فرجه الشّریف نیست.

منابع:

مسند احمد، ج 5، ص 181 /

صواق المحرقه، ص 90 /

جواهر العقدین /

فیض القدیر، ج 3، ص 15